Aaron Betsky en Sander Manse winnaars Geert Bekaert-prijs voor architectuurkritiek en Simon Mari Pruys-prijs voor designkritiek

Donderdagavond 20 maart vond de uitreiking plaats van de eerste editie van de Pruys-Bekaert-prijzen. In een overvolle Salon in de Balie (Amsterdam) ontving Aaron Betsky – virtueel – de Geert Bekaert-prijs voor architectuur voor zijn essay Plain Weirdness: the architecture of Neutelings Riedijk. Sander Manse ontving de Simon Mari Pruys-prijs voor designkritiek voor zijn essay Wat doet het model? Een onderzoek naar het gebruik en mogelijke gebruiken van modellen binnen design en architectuur. De winnaars kregen de prijzen uitgereikt door de sponsors Jongerius Lab en Nanne de Ru – Powerhouse Company.

De prijzen werden uitgereikt aan de auteurs van de meest voorbeeldige kritieken die tussen 1 oktober 2011 en 6 december 2013 zijn gepubliceerd. De juryleden van de Pruys-Bekaert-prijzen hadden geen gemakkelijk taak. Maar liefst 61 artikelen werden ingezonden voor de Simon Mari Pruys-prijs, en 97 artikelen voor de Geert Bekaert-prijs.
Voor de Simon Mari Pruys-prijs nomineerde de jury drie artikelen: Wat doet het model ? van Sander Manse, Open Design van Joana Ozorio de Almeida Meroz en Rachel Griffin, en Dirty Design van Marjanne van Helvert.
Acht artikelen stonden op de Pruys long-short-lijst: Max Bruinsma: Nostalgie naar de voorbije toekomst (De Gids, jrg 175, nr. 3 / 2012), Marjanne van Helvert, Why Dirty? (Dirty Design.net), Ewan Lentjes, Leo de Bruin, typograaf (Designgeschiedenis Nederland, 16 januari 2012), Jasper van Kuijk, Innovatie is een modewoord voor iets dat vaak mislukt (NRC Handelsblad, 29 juni 2013), Wat doet het model?, Sander Manse (gepubliceerd op eigen website), Joana Ozorio de Almeida Meroz en Rachel Griffin, Open Design: A History of the Construction of a Dutch Idea (The Design Journal vol.15 no.4), Timo de Rijk, Moet dat wel, design in het museum (Dutch Design Yearbook 2013), Renske Schriemer, studio Job (GPD kranten, november 2011)

Voor de Geert Bekaert-prijs nomineerde de jury drie artikelen: Plain Weirdness. The architecture of Neutelings Riedijk van Aaron Betsky, Thinking inside the Box van Thomas Daniell, en Blinde Ramen van Bart Verschaffel. Architectuurspelen van Martin van Schaik kreeg een eervolle vermelding.
Elf artikelen stonden op de Bekaert long-short-lijst: Aaron Betsky, Plain Weirdness. The architecture of Neutelings Riedijk (El Croquis #159, 2012), Thomas Daniell, Thinking Inside the Box, (MARK 44 juni/juli 2013), Hans van der Heijden, The heroism of rationalism? (in: The Rationalist Reader, red. Andrew Peckham en Torsten Schmiedeknecht), Pieter Hoexum, Voor de dolende mens (De Groene Amsterdammer, 6 maart 2013), Elsbeth Ronner, Ronddwalen (Oase 90, Wat is goede architectuur), Martin van Schaik, Architectuurspelen (ArchiNed, 19 september 2013), Matthew Stadler, Deventer – hoofdstuk 16 (NAi/010, 2013), Thomas Wensing, Hoe sociaal is de Nederlandse architectuur? (ArchiNed, 6 december 2013), Wouter Vanstiphout, Hurkende reus aan de Maas (Vers Beton, 15 novembr 2013), Bart Verschaffel, Blinde ramen (A+ 239 decembre 2012), Bart Verschaffel, Gewoon goed (Oase 90, Wat is goede architectuur)

De bevindingen van de jury’s over de stand van de design- en architectuurkritiek zijn te vinden in de juryrapporten. Deze en de teksten van de genomineerde artikelen zijn te vinden in de publicatie Pruys – Bekaert 2014.

Winnaar van Simon Mari Pruys-prijs 2014: Sander Manse – Wat doet het model?

Uit het juryrapport: “De tekst van Manse, zijn afstudeerscriptie aan de Design Academy, behandelt de betekenis van het model, een prachtig onderwerp dat hij in extenso onderzoekt. De historische dimensie en de ontwikkeling van het model komen aan bod, maar ook zijn eigenschappen en mogelijkheden. Deze tekst is academisch onderbouwd en informatief maar slaat tevens een brug naar de praktijk van het ontwerpen als pleidooi voor het model als eigen werkelijkheid tussen de schets en het prototype. Manse’s verhaal getuigt van visie, oorspronkelijkheid, schrijftalent en van onderzoekend vermogen. De tekst is naar de mening van de jury interessant voor de hele ontwerpgemeenschap. Het onderscheid tussen prototype en model kan een bijdrage leveren aan het verhelderen van de discussie over het begrip ‘conceptuele vormgeving’, en daarmee van de verschillende posities die ontwerpers kunnen innemen.”
Wat doet het model? is gepubliceerd op de website van Sander Manse (november 2013)

klik hier voor de genomineerde tekst

Genomineerd voor Simon Mari Pruys-prijs: Joana Ozorio de Almeida Meroz en Rachel Griffin – Open Design

Uit het juryrapport: “In dit academische artikel onderzoeken Meroz en Griffin, van oorsprong ontwerpers maar nu werkzaam op de VU, de opkomst van het fenomeen ‘open design’ (open source) in Nederland. Dat blijkt, in tegenstelling tot zijn naam en doel, niet zozeer een verschijnsel van onderop, als wel een sterk van bovenaf gestuurde ontwikkeling. Meroz en Griffin leggen bloot hoe de belangen van culturele, gesubsidieerde organisaties samenhangen met het overheidsbeleid en zo een sturende invloed hebben in het veld. De jury vindt dit een belangwekkend stuk omdat een kritische analyse van de Nederlandse cultuurpolitiek zeldzaam is en nieuwe inzichten oplevert. Minder aantrekkelijk is evenwel de nogal brave, academische vorm waardoor het stuk weinig attractief is voor andere lezers terwijl het wel een breder publiek verdient.”
Open Design is gepubliceerd in The Design Journal (vol.15 no.4)

klik hier voor de genomineerde tekst

Genomineerd voor Simon Mari Pruys-prijs: Marjanne van Helvert – Dirty Design

Uit het juryrapport: “Dit stuk is een manifest van een textielontwerpster die de verborgen wereld achter de façade van schoonheid en verleiding wil blootleggen. Het is een pleidooi voor een meer bewuste en eerlijke benadering van productie en consumptie met
inbegrip van de schaduwzijden die de globale economie met zich meebrengt, met name in de kledingindustrie. De jury vindt dit een krachtige, persoonlijke en gepassioneerde tekst als ook een goed onderbouwd betoog met verwijzingen naar filosofen en denkers, de geschiedenis en de toekomst. De term ‘dirty design’ is mooi gevonden. Als pamflet is de tekst echter aan de lange kant, getuigt hij van een nieuw moralisme dat niet nieuw meer is, gaat hij te veel voorbij aan de dilemma’s van de praktijk en is hij niet vrij van sentimentaliteit.”
Why Dirty? is gepubliceerd op Dirty Design.net (2013)

klik hier voor de genomineerde tekst

Winnaar Geert Bekaert-prijs 2014: Aaron Betsky – Plain Weirdness. The architecture of Neutelings Riedijk

Uit het juryrapport: “Geert Bekaert kon meedogenloos oordelen, maar ook bewonderend beschrijven. De derde genomineerde en tevens winnende tekst behoort tot deze laatste categorie. Het is een lofzang op het werk van een architectenbureau. In het essay wordt het oeuvre voorbeeldig geanalyseerd en geduid, en ten behoeve van de duiding introduceert de auteur een prachtig nieuw begrip: Plain Weirdness. De auteur maakt al in zijn eerste zin duidelijk dat hij geen neutrale criticus is: I am both an admirer and a client of Neutelings Riedijk’s work. I have written about it and I have shown it. I am not a neutral observer.
De tekst getuigt van de grote reikwijdte en kennis van de auteur over zijn onderwerp zonder dat dit tentoon wordt gespreid. Het artikel is rijk, beeldend en met veel liefde geschreven. Er spreekt passie en oorspronkelijkheid uit. Het stimuleert tot schrijven van een goede kritiek; de auteur kijkt aandachtig en neemt de tijd waardoor de lezer zich een goed beeld kan vormen van de eigenzinnigheid van de beschreven architectuur. En hoewel expliciete kritische noten ontbreken, houdt de auteur de Nederlanders toch een klein spiegeltje voor.”
Plain Weirdness: The Architecture of Neutelings Riedijk is gepubliceerd in El Croquis 159 Neutelings Riedijk 2003-2012

klik hier voor de genomineerde tekst

Genomineerd voor Geert Bekaert-prijs: Bart Verschaffel – Blinde Ramen

Uit het juryrapport: “‘Blinde Ramen’ is een korte beschouwing op de door awg architecten ontworpen Kazerne Dossin in Mechelen, een monument, museum en documentatiecentrum over de Holocaust en mensenrechten. De tekst is een klassieke architectuurrecensie: een origineel en krachtig beargumenteerd statement. Verschaffel legt een direct verband met de actualiteit. In het weinige aantal woorden dat de auteur tot zijn beschikking had, weet hij een aannemelijk standpunt in te nemen dat indruist tegen de gangbare publieke opinie. Het is een bijdrage aan het gesprek over historiserende architectuur: een pleidooi voor weerbarstige architectuur en de noodzaak om onaangepast te zijn. Verschaffel is een auteur die schrijft in de geest van Bekaert: verrassend met originele invalshoeken.”
Blinde Ramen is gepubliceerd in A+ 239 (december 2012).

klik hier voor de genomineerde tekst

Genomineerd voor Geert Bekaert-prijs: Thomas Daniell – Thinking inside the Box

Uit het juryrapport: “Deze architectuurkritiek over het hoofdkantoor van de Shenzhen Stock Exchange van OMA heeft de jury met veel plezier gelezen. Ze prijst ook de prachtige fotografie van Philippe Ruault en de wijze waarop het artikel in MARK gepresenteerd wordt. Het essay is helder opgebouwd en heeft een goede spanningsboog. Daniell plaatst de Shenzhen Stock Exchange op overtuigende wijze in het oeuvre van OMA en in een context van grote kwesties als copyright, metropolitane architectuur en het retorische gebouw. De auteur laat zien dat een OMA-gebouw geanalyseerd kan worden zonder te blijven hangen in het vocabulaire van de architect. ‘Thinking inside the Box’ is dan ook een belangrijke tekst voor de discussie over het werk van OMA en over stedelijke architectuur in een geglobaliseerde wereld.”
Thinking Inside the Box is gepubliceerd in MARK 44 (juni/juli 2013)

klik hier voor de genomineerde tekst